Trudna definicja MŚP

Ustalenie statusu firmy w kontekście tego, czy należy do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, czy też nie, to pierwszy krok w procesie aplikowania o środki pomocowe, w tym też o dotacje unijne. Niestety nowa definicja małego i średniego przedsiębiorstwa (definicja MŚP) nastręcza rodzimym firmom dużych problemów przy prawidłowym wyliczeniu swojego statusu.
Od kilku lat funkcjonuje w Polsce i Europie Nowa Definicja Małego i Średniego Przedsiębiorstwa. Zalecenie KE nr 2003/361/WE mówi, że „Do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR”. Przedsiębiorstwem w myśl zalecenia jest każdy podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą.

Podstawowe kryteria tj. liczba zatrudnionych, przychód lub suma bilansowa są zmiennymi w znacznym stopniu definiującymi klasę danego przedsiębiorcy. Podstawową wielkością jest liczba zatrudnionych osób, w przeliczeniu na Roczne Jednostki Robocze (RJR).

Kolejnym kryterium jest przychód ze sprzedaży lub suma bilansowa.
Spełnienie kryterium pułapu zatrudnienia jest obowiązkowe, aby dane przedsiębiorstwo zaliczyć do sektora MŚP. Z kolei kryterium przychodu lub sumy bilansowej jest dowolne. Oznacza to, że firma może przekroczyć jedną z tych wielkości bez zmiany swojego statutu.

Wartości zatrudnienia, sumy bilansowej i przychodów przedstawiają się następująco:

• Mikroprzedsiębiorstwo: poniżej 10 osób, obrót lub suma bilansowa do 2 mln euro,
• Małe przedsiębiorstwo: poniżej 50 osób zatrudnienia, obrót lub suma bilansowa do 10 mln euro,
•  Średnie przedsiębiorstwo: poniżej 250 osób zatrudnienia, obrót do 50 mln euro, suma bilansowa do 43 mln euro.

Trudności w ustaleniu stanu zatrudnienia 

Wielkości przychodów (obrotu) i sumy bilansowej to wartości niebudzące wątpliwości w przypadku firm. Są ona zawsze zapisane w dokumentach księgowych lub sprawozdaniach finansowych. Większym problemem, zwłaszcza w sytuacji polskiej jest ustalenie prawidłowej wielkości zatrudnienia.
Zgodnie z definicją kryterium liczby zatrudnionych obejmuje pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu, na czas określony i sezonowych.

Do tej wielkości zaliczamy zatem:

• pracowników etatowych,
• osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, które zostały do niego oddelegowane i są uważane za pracowników na mocy prawa krajowego,
• właścicieli – kierowników,
• wspólników prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiących z tego korzyści finansowe.

Problemy rodzi zwłaszcza druga z kategorii. Chcąc prawidłowo ustalić wielkość zatrudnienia musimy sięgnąć do przepisów krajowych definiujących pojęcie pracownika.

Polski Kodeks Pracy definiuje pracownika jako osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.).
Z kolei przepisy o ubezpieczeniach społecznych uznają za pracownika nie tylko osobę zatrudnioną na podstawie stosunku pracy, ale także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli taką umowę zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Oznacza to, że do wielkości zatrudnienia powinniśmy również włączyć osoby samozatrudnione, z którymi firmę łączy stała umowa o współpracy lub nad pracą, których przedsiębiorca posiada kontrolę.
Osoby takie należy uwzględnić w liczeniu wielkości zatrudnienia zwłaszcza w przypadku gdy osoby takie wykonują na rzecz firmy czynności noszące znamiona powtarzalności i regularności a swoją pracę wykonują w pełnym wymiarze czasu pracy.
Warto o tym pamiętać przygotowując się do aplikowania przede wszystkim o środki unijne, ale również o różnego rodzaju dofinansowanie krajowe.

Samo ustalenie wielkości zatrudnienia to jednak nie koniec procesu ustalenia statusu MŚP. Kolejnym krokiem jest określenie czy jesteśmy przedsiębiorstwem samodzielnym, powiązanym czy też partnerskim.

Te kwestie poruszymy jednak w kolejnym artykule.