Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to koncepcja, która staje się coraz bardziej istotna dla firm na całym świecie. W obliczu rosnących wyzwań związanych z zmianami klimatycznymi i ograniczonymi zasobami, gospodarka ta oferuje innowacyjne podejście do działalności gospodarczej, które przynosi korzyści zarówno firmom, jak i środowisku naturalnemu.
Dofinansowanie działań GOZ dla polskich przedsiębiorstw
10 października 2023 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości uruchomiła nabór do konkursu „Gospodarka o obiegu zamkniętym w MŚP. Etap I” w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW). Celem programu jest wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z Polski Wschodniej w realizacji kompleksowych projektów na rzecz wdrożenia modelu biznesowego GOZ-transformacji.
Szczegóły programu:
➡ Koniec przyjmowania wniosków: 19 grudnia 2023
➡ Wkład własny: 0%
➡ Dofinansowanie: max. 82 781 zł
➡ Dla kogo: MŚP
➡ Koszty kwalifikowane: Usługi doradcze (audyt i opracowanie modelu biznesowego GOZ)
Strategie przekształcenia modelu gospodarki Unii Europejskiej podkreślają, że rozpowszechnienie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym jest niezbędne. Dla firm oznacza to konieczność wprowadzenia zmian na każdym etapie życia ich produktów.
MJC oferuje usługi doradcze w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym (audyt oraz strategia/model biznesowy GOZ), które wspierają przedsiębiorstwa w procesie transformacji GOZ jednocześnie pozyskując w tym celu potrzebne dofinansowanie poprzez napisanie wniosku. Zapraszamy do kontaktu.
Gospodarka o obiegu zamkniętym – na czym polega?
Jest to alternatywny model gospodarczy, który stoi w kontrze do obecnej „gospodarki liniowej.” W obecnej gospodarce bowiem, surowce są wydobywane, przetwarzane w produkty, a następnie zazwyczaj odrzucane jako odpady. Alarmująco niewiele, zaledwie 7,2 procent zużytych materiałów, jest reintegrowanych w gospodarce po ich pierwszym użyciu. To stanowi poważne zagrożenie dla środowiska, przyczyniając się do kryzysu klimatycznego, utraty bioróżnorodności i zanieczyszczenia.
Nowy model gospodarowania zasobami z kolei, skupia się na minimalizowaniu ilości generowanych odpadów i promowaniu zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. W ramach tego podejścia, produktów projektuje się w taki sposób, by były trwalsze, łatwiejsze do naprawy i recyklingu, a zużyte materiały i produkty podlegają regeneracji w procesach produkcyjnych.
Jednym z kluczowych aspektów gospodarki o obiegu zamkniętym jest wydłużenie żywotności produktów oraz zmniejszenie ilości odpadów generowanych w procesie ich produkcji i utylizacji. To podejście ma nie tylko korzyści ekologiczne, eliminując problem nadmiernego zanieczyszczenia i marnotrawstwa surowców, ale także potencjał ekonomiczny, stwarzając nowe możliwości w dziedzinie recyklingu, napraw, i regeneracji.
GOZ nie tylko pomaga w rozwiązaniu problemu zanieczyszczenia, ale również odgrywa kluczową rolę w konfrontowaniu z innymi złożonymi wyzwaniami, takimi jak zmiany klimatyczne i utrata różnorodności biologicznej. To model gospodarczy, który ma potencjał na wprowadzenie długotrwałych i zrównoważonych zmian w podejściu do produkcji i konsumpcji.
Korzyści dla biznesu w obszarze GOZ
Firmy na całym świecie coraz częściej wdrażają koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym ze względu na liczne korzyści, np.:
- Oszczędność kosztów: Przechodzenie na model gospodarki o obiegu zamkniętym może przynieść znaczące oszczędności kosztów. Dłuższe życie produktów, recykling surowców i zmniejszenie zużycia energii mogą przyczynić się do obniżenia kosztów produkcji i utrzymania.
- Odpowiedź na ograniczone zasoby: W miarę jak zasoby naturalne stają się coraz bardziej ograniczone, firmy rozumieją potrzebę bardziej efektywnego wykorzystywania dostępnych surowców. Gospodarka o obiegu zamkniętym umożliwia firmom zapewnienie stałego dostępu do niezbędnych zasobów.
- Odpowiedź na zmiany klimatyczne: Gospodarka o obiegu zamkniętym pomaga w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych poprzez redukcję zużycia energii, mniejszą produkcję odpadów i minimalizację potrzeby wydobywania surowców.
- Wzrost konkurencyjności: Firmy, które wdrażają gospodarkę o obiegu zamkniętym, mogą stworzyć produkty i usługi bardziej zrównoważone, co przyciąga klientów świadomych ekologicznie. To z kolei może przekładać się na wzrost udziału rynkowego.
- Budowanie pozytywnej reputacji: Klienci, inwestorzy i partnerzy coraz bardziej zwracają uwagę na działania związane z zrównoważonym rozwojem. Firmy angażujące się w gospodarkę o obiegu zamkniętym budują pozytywną reputację i mogą przyciągać inwestycje oraz lojalnych klientów. W badaniu Wharton School of the University of Pennsylvania zauważono, że powodem, dla którego konsumenci kupują zrównoważone produkty i marki, jest chęć poprawy stanu środowiska (30%), zmniejszenie ilości odpadów produkcyjnych (23%), zmniejszenie śladu węglowego (22%) oraz troska o dobrostan zwierząt (17%).
- Przepisy i regulacje: W wielu jurysdykcjach wprowadzane są przepisy i regulacje, które zmuszają firmy do bardziej zrównoważonej produkcji i redukcji odpadów. Wdrażanie gospodarki o obiegu zamkniętym pozwala firmom być bardziej zgodnymi z przepisami.
- Nowe możliwości biznesowe: Rozwijające się rynki związane z recyklingiem, naprawą, wynajmem i regeneracją oferują nowe możliwości biznesowe, które mogą przynieść znaczące zyski.
- Presja społeczna: Społeczeństwo coraz bardziej zwraca uwagę na problematykę zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Firmy reagują na te oczekiwania, wdrażając rozwiązania zgodne z koncepcją gospodarki o obiegu zamkniętym.
Praktyczne przykłady biznesowe w zakresie koncepcji GOZ
W ramach narodowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 wyznaczone zostały cele związane z klimatem i energią, które mają być osiągnięte w wyniku wdrożenia działań GOZ w różnych sektorach gospodarki. W szczególności podkreślono grupę produktów, które wymagają szczególnego uwzględnienia pod kątem gospodarki o obiegu zamkniętym tj.: Akumulatory i pojazdy, Opakowania, Tworzywa sztuczne, Wyroby włókiennicze, Budownictwo i budynki, Żywność i woda i składniki odżywcze.
Pomimo tego, że wdrożenie zasad GOZ nie jest łatwym procesem ze względu na liczne wyzwania (np. pogodzenie lokalnych regulacji z koncepcją GOZ, czy dostęp do infrastruktury gospodarki odpadami), to coraz częściej firmy przekształcają swoje modele biznesowe właśnie w kierunku GOZ upatrując w tym liczne korzyści – zarówno społeczne, środowiskowe jak i ekonomiczne.
- Globechain to marketplace B2B dla produktów do ponownego wykorzystania w wielu branżach, takich jak budownictwo, hotele, biura, medycyna, restauracje i handel detaliczny. Firmy, które nie potrzebują już zasobów (takich jak meble, sprzęt lub materiały biurowe), umieszczają je na platformie, gdzie są one zamawiane i odbierane przez inne firmy. Globechain osiąga przychody poprzez pobieranie opłat członkowskich.
- Philips Refurbished Systems – Philips umożliwia szpitalom modernizację sprzętu medycznego (takiego jak rezonans magnetyczny i tomograf komputerowy) poprzez wymianę starego sprzętu w zamian za zniżkę na nowe. Philips odnawia i modernizuje starszy sprzęt, a następnie sprzedaje go ponownie. Ten model biznesowy pomaga szpitalom uzyskać zwrot finansowy z ich starszego sprzętu przy jednoczesnej skutecznej modernizacji do najnowszej technologii. Umożliwia również firmie Philips dotarcie do różnych segmentów klientów z przystępnymi cenowo systemami wysokiej jakości. Jest to doskonały przykład modelu biznesowego ponownego wykorzystania, który niekoniecznie wymaga konstrukcji leasingowej
- „BlueMovement” to model wynajmu urządzeń gospodarstwa domowego firmy Bosch-Siemens-Hausgeräte (BSH). Klienci wypożyczają pralki, suszarki i inne urządzenia zamiast je kupować. Wydłuża to cykl życia produktów, jednocześnie dając konsumentom dostęp do najnowszych i najlepszych urządzeń. BSH zajmuje się konserwacją i naprawą, a po zakończeniu cyklu życia odbiera urządzenia w celu recyklingu lub odnowienia. Zmniejszając ilość e-odpadów i zapotrzebowanie na nowe zasoby do produkcji nowych urządzeń, model „appliance liease” ma znaczący wpływ na zrównoważony rozwój. Motywuje on również producentów do produkcji trwałych i łatwych w naprawie lub konserwacji urządzeń, ponieważ biorą oni na siebie odpowiedzialność za ich konserwację i recykling.
- Solv4 Energy, kanadyjski startup przekształca śmieci w czyste biopaliwa poprzez ich zgazowanie. Startup przekształca stałe odpady komunalne w jednorodną mieszankę surowców o określonej wartości kalorycznej. Surowiec reaguje następnie w wysokich temperaturach w kontrolowanej obecności tlenu, przekształcając mieszankę w gaz. Opatentowana przez Solv4 Energy jednostka modyfikacji gazu (GMU) chłodzi gaz i produkuje biopaliwa, takie jak metan i etan. Dodatkowo, proces wytwarza wodór do zasilania zgazowarki. W ten sposób startup umożliwia obieg zamknięty, zapewniając zaawansowane rozwiązanie w zakresie rekultywacji odpadów przy jednoczesnej produkcji czystych paliw.
Jak rozpocząć przygotowania do wdrożenia GOZ w firmie?
Aby właściwie ocenić postęp w procesie przekształcenia w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, istotne jest monitorowanie realizacji jego celów. Istnieje potrzeba wykorzystywania wskaźników, które są odpowiednie w zależności od specyfiki działalności, infrastruktury oraz kontekstu geopolitycznego. Te wskaźniki łączą działania związane z GOZ z celami zrównoważonego rozwoju (SDGs), monitorowanymi wskaźnikami GOZ i innowacji ekologicznych ustalonymi na szczeblu Unii Europejskiej oraz raportowaniem w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu (GRI).
Wskaźniki te uwzględniają aspekty związane z konsumpcją i wpływem na środowisko naturalne we wszystkich dziedzinach objętych modelem GOZ. Wartościowe narzędzia do tego celu opierają się na ocenie cyklu życia (LCA) oraz przepływach materiałowych (MFA).
MJC oferuje usługi w zakresie oceny szans na otrzymanie dotacji, napisania wniosku o dofinansowanie oraz zarządzania projektem i jego rozliczaniem. Zapraszamy do kontaktu.
