Dotacja warunkowa w ramach naboru Wzornictwo w MŚP

Dotacja warunkowa jest nieodłącznie związana z tegorocznym naborem „Wzornictwo w MŚP”. Jest to działanie realizowane w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) 2021–2027, którego celem jest umożliwienie mikro, małym i średnim firmom z regionu Polski Wschodniej (województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko–mazurskiego oraz wybranych powiatów mazowieckiego) skorzystania z dofinansowania na opracowanie i wdrożenie nowych projektów wzorniczych produktów. Dzięki temu przedsiębiorstwa mają szansę na zwiększenie atrakcyjności swojej oferty i dostosowanie jej do potrzeb klientów.

Nabór wniosków na Wzornictwo w MŚP planowany jest w terminie od 29 kwietnia do 29 lipca 2025 r. i – co istotne – przeznaczony jest wyłącznie dla przedsiębiorstw zarządzanych lub współzarządzanych przez kobiety.  Działanie obejmuje m.in. komponent doradczy (audyt wzorniczy i strategia wzornicza) oraz komponent wdrożeniowy (zakup środków trwałych, oprogramowania itd.). W ten sposób kompleksowo wspiera się rozwój wzornictwa i innowacji produktowych na rynku polskim.

Na co można przeznaczyć wsparcie?

Usługi doradcze (komponent doradczy)

• Audyt wzorniczy oraz opracowanie strategii wzorniczej (przed złożeniem wniosku o dofinansowanie).
• Doradztwo niezbędne do wdrożenia strategii wzorniczej.
• Usługi szkoleniowe.

Ten rodzaj kosztów jest finansowany w formie dotacji bezzwrotnej (np. pomoc de minimis). Intensywność wsparcia doradczego może sięgać nawet 85% kosztów netto.

Inwestycje (komponent wdrożeniowy)

• Zakup maszyn i urządzeń.
• Zakup oprogramowania, licencji, patentów, know-how.
• Koszty materiałów i robót budowlanych ściśle związanych z instalacją maszyn.

Te wydatki są finansowane w formie dotacji warunkowej, która podlega przepisom pomocy regionalnej (lub w szczególnych przypadkach może podlegać innej formie pomocy publicznej).

Maksymalna intensywność wsparcia zależy od miejsca realizacji projektu (mapa pomocy regionalnej) i wielkości przedsiębiorstwa.

Formy i poziomy wsparcia

• Dla małego lub mikroprzedsiębiorstwa w obszarze o bazowej intensywności 50% (np. woj. podkarpackie) wskaźnik może wzrosnąć nawet do 70% kosztów inwestycyjnych (50% + 20 pp).
• Dla średnich podmiotów w tej samej lokalizacji do 60% (50% + 10 pp).
• Usługi doradcze – nawet 85% kosztów (pomoc de minimis).

Szczegółowe limity i dopuszczalne poziomy dofinansowania zawsze określa umowa o dofinansowanie oraz przepisy rozporządzenia dotyczącego pomocy publicznej.

Czym jest dotacja warunkowa?

Według art. 2 pkt 43 rozporządzenia ogólnego (UE) 2021/1060 i art. 2 pkt 35 ustawy wdrożeniowej z dnia 28 kwietnia 2022 r., dotacja warunkowa to rodzaj wsparcia, w którym część środków może podlegać zwrotowi w zależności od spełnienia określonych w umowie warunków. W ramach „Wzornictwa w MŚP” jest to najczęściej warunek utrzymania lub zwiększenia zatrudnienia przez 2 lata od zakończenia realizacji projektu.

Zasady te reguluje m.in. Regulamin konkursu, gdzie opisano szczegółowo:

• Wysokości zwrotu (np. 40% otrzymanej kwoty, 30% lub 20% – w zależności od tego, czy zatrudnienie spadnie, zostanie utrzymane, czy wzrośnie),
• Sposób dokumentowania i terminy (m.in. zaświadczenia z ZUS dołączane po 24 miesiącach od zakończenia projektu),
• Ewentualną możliwość rozłożenia zwracanej kwoty na raty.

Mapa pomocy regionalnej 2022–2027 a intensywność wsparcia

Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 14 grudnia 2021 r. ustalono mapę pomocy regionalnej na okres 1 stycznia 2022–31 grudnia 2027, określającą maksymalny procent dofinansowania dla dużych firm w danym regionie. Te wartości zwiększa się o +10 pp (średni przedsiębiorca) lub +20 pp (mały/mikro). W województwie podkarpackim, bazowo jest ustalowy poziom 50% dla dużych, co przy inwestycjach małej lub mikro firmy umożliwia otrzymanie nawet 70% dotacji.

Mapa nie obejmuje pewnych obszarów Warszawy i powiatów ościennych (0%), w związku z czym tam nie można skorzystać z pomocy regionalnej.

Efektywny poziom dofinansowania inwestycji

W praktyce, choć firma może zadeklarować nawet 70% wsparcia (dla małych/mikro) lub 60% (dla średnich) itd., ostateczny („rzeczywisty”) poziom dofinansowania zależy od utrzymania/zwiększenia zatrudnienia. Ilustruje to poniższa poglądowa tabela:

Wyjaśnienie: Jeśli mikroprzedsiębiorstwo (teoretycznie 70% dotacji) zmniejszy zatrudnienie, efektywnie zostanie 52,5%. Jeśli utrzyma – 59,5%. Jeżeli jednak zatrudnienie wzrośnie, zachowa aż 66,5 pp z 70.

Poziom zwrotu dotacji warunkowej

Druga tabela pokazuje, jaką część (w procentach) otrzymanej dotacji warunkowej należy oddać:

Można się spotkać z dwoma progami (np. „25%/15%”) – szczegółowe reguły wynikać będą z umowy i jej załączników (np. częściowo zależne od stażu firmy, od ewentualnych preferencji projektowych itp.). Generalnie im lepszy wynik w obszarze zatrudnienia, tym mniejszy procent zwrotu i wyższa finalna (bezzwrotna) część dotacji.

Przykład – mała firma z Podkarpacia (inwestycja: 1 mln PLN)

Poniżej prezentujemy uproszczony przykład, pokazujący, w jaki sposób dotacja warunkowa faktycznie przekłada się na końcową kwotę wsparcia:

• Założenia

  • Prowadzisz małe przedsiębiorstwo w województwie podkarpackim.
  • W ramach projektu „Wzornictwo w MŚP” planujesz m.in. zakup maszyn o wartości 1 000 000 zł.
  • Zgodnie z mapą pomocy regionalnej bazowy poziom wsparcia dla dużych firm w podkarpackim wynosi 50%, ale ponieważ jesteś mały, masz +20 pp, czyli 70%.
  • Deklarowana kwota dotacji inwestycyjnej wyniesie zatem 700 000 zł.

• Dotacja warunkowa – zwrot bazowy

  • Z regulaminu/umowy może wynikać np., że jeśli prowadzisz działalność krócej niż 5 lat (licząc od daty ogłoszenia naboru), zwrot stanowi 5% dotacji; jeśli dłużej – zwrot podstawowy to np. 40%.
  • Przyjmijmy (dla przykładu) gorszy wariant – data rozpoczęcia działalności firmy jest wcześniejsza niż 5 lat, więc bazowa stawka zwrotu dotacji to 40%.
  • Przy 700 000 zł dotacji oznacza to 280 000 zł do zwrotu.

• Wpływ warunku utrzymania/zwiększenia zatrudnienia

  • Jeśli utrzymasz średnie zatrudnienie w okresie 2 lat od zakończenia projektu, stawka zwrotu spada do np. 30% (w tym przykładzie 210 000 zł).
  • Jeśli dodatkowo zwiększysz zatrudnienie, zwrot może wynieść 20% (140 000 zł).

• Efektywne wsparcie

  • Najkorzystniejszy scenariusz (wzrost zatrudnienia) oznacza zwrot 140 000 zł z otrzymanych 700 000 zł, czyli ostatecznie pozostaje w firmie 560 000 zł.
  • To równowartość efektywnej intensywności 56% przy pierwotnie deklarowanych 70%.

Koniec końców, widać że dotacja warunkowa jest częściowo „umarzalna” (bezzwrotna) i faktyczny poziom dofinansowania zależy od spełnienia istotnych warunków – w tym kluczowego: utrzymania lub zwiększenia średniego zatrudnienia.

Najważniejsze wnioski

• Działanie „Wzornictwo w MŚP”

  • Dla przedsiębiorców (mikro, małych i średnich) z Polski Wschodniej, szczególnie z regionów o wysokiej intensywności pomocy (np. Podkarpacie – 50% + 20 pp dla małych/mikro).
  • Pozwala na uzyskanie wysokiego poziomu wsparcia (nawet 70% na inwestycje).
  • Część doradcza jest zwykle bezzwrotna (pomoc de minimis do 85%), a część inwestycyjna – dotacja warunkowa (pomoc regionalna).

• Dotacja warunkowa

  • Wypłacana w pełnej, ustalonej kwocie, lecz część podlega zwrotowi zależnie od tego, czy firma spełni kryteria z umowy (najczęściej dotyczące zatrudnienia).
  • Umowa precyzuje, ile procent dotacji zwracasz w przypadku spadku, utrzymania czy wzrostu zatrudnienia.
  • Okres monitorowania zatrudnienia to zazwyczaj 2 lata po zakończeniu projektu, a okres bazowy – 12 miesięcy poprzedzających podpisanie umowy.

• Mapa pomocy regionalnej

  • Obowiązuje w latach 2022–2027, różnicuje maksymalne stawki wsparcia według województw i obszarów.
  • Podkarpacie, Lubelskie, Warmińsko–mazurskie, Podlaskie i Świętokrzyskie – 50% dla dużych; co przy firmie małej lub mikro daje nawet 70%.
  • Warszawa i powiaty ościenne (0%) są wyłączone z regionalnej pomocy inwestycyjnej.

• Wartość praktyczna

  • Możliwość pozyskania znaczącej kwoty na rozwój (np. zakup maszyn, urządzeń, oprogramowania) przy jednoczesnym umorzeniu sporej części dotacji, jeśli firma wywiąże się z warunków zatrudnienia.
  • Konieczne jest jednak przemyślane planowanie (m.in. stabilne kadry), by ograniczyć zwrot dotacji i zachować jak najwyższą kwotę bezzwrotną.

Program „Wzornictwo w MŚP” (od 29.04.2025 do 29.07.2025) to doskonała okazja dla przedsiębiorstw z Polski Wschodniej, zwłaszcza tych zarządzanych przez kobiety, do inwestycji w innowacje i rozwój wzorniczy. Dotacja warunkowa w części inwestycyjnej stanowi atrakcyjną, choć bardziej złożoną formę wsparcia: przy zachowaniu wymogów (m.in. dotyczących zatrudnienia), można docelowo uzyskać wysoki poziom umorzenia i efektywnie zrealizować projekt. Kluczem do sukcesu jest dokładna analiza umowy, śledzenie zmian w mapie pomocy regionalnej oraz konsekwentne dbanie o wymagany poziom zatrudnienia w firmie.